А. Каримов
ЖАЛАЛ-АБАД МАМЛЕКЕТТИК УНИВЕРСИТЕТИ
ЩЗГЩЛТЩКСЩЗ БИЛИМ БЕРЩЩ ИНСТИТУТУ
КАРЬЕРА БЁЛЩМЩ
ЖУМУШ
ИЗДЁЁ
/Жаш адиске кеъештер/
ЖАЛАЛ-АБАД - 2011
Каримов А. Жумуш издёё /Жаш адиске кеъештер.-Жалал-Абад:
ЖАМУ, 2011.-21 с.
Китепчеде болочок максаттарды аныктоо, ошого жараша иш
издёёнщн, маалымат баракчасын (резюме) даярдоонун, иш берщщчщ менен
ангемелешщщгё даярдануу жана карьерага жетщщнщн жалпы ёзгёчёлщктёрщ
кёрсётщлгён. Китепче жаш адистерге жана жалпы эле карьера кылам деген адистерге
арналат.
МАЗМУУНУ
КИРИШЩЩ........................................................................................3
1. Жаш адистердин артыкчылыктары..................................................6
2. Сиздин келечектеги максаттарыъыз.................................................6
3. Иш издёёнщн кээ бир эрежелери......................................................9
4. Телефон аркалуу сщйлёшщщнщн эрежелери........................................10
5. Маалымат баракчасын (резюме) тщзщщнщн эрежелери.......................12
6. Сиздин сырткы кёрщнщшщъщз кандай болушу керек.........................15
7. Ангемелешщщгё даярдануу................................................................16
8. Иш берщщчщ менен ангемелешщщ.......................................................17
9. Ишти эмнеден баштоо керек?..........................................................20
10. Сиздин карьераъыздын негизи.......................................................20
КИРИШЩЩ
УРМАТТУУ ЖАШ АДИС!
Мына, СИЗ кёптён кщткён кщн да
келди - СИЗ жогорку билимдщщ адис болдуъуз! Эми мындан аркы ийгилик ЁЗЩЪЩЗГЁ
гана байланыштуу. Чыныгы эмгек жолуъуз эми башталат, бирок алдыъызда жол
кёрсётщщчщ жок! Эми СИЗдин окутуучуъуз ачуу-таттусу аралаш, эрежеси жок татаал
турмуш. Ошондуктан, аз болсо да жардамы тийип калаар деп, ушул китепчени сунуш
кылып жатабыз.
Жогорку билимдщщ адистин ишкердщщ адам жана чебер адис катары
калыптанышын аныктоодо, жогорку билим берщщнщн пайда болушун жана тарыхый басып
ёткён жолун эске алган ётё манилщщ.
Урматтуу жаш адис, СИЗ ёзгёчё
эске ала турган тарыхый маалымат, жогорку билим берщщнщн алгачкы этабында,
жогорку билим, анын ээсинин коомдогу социалдык ордуна жараша болуп, анын
«статусун» кёрсётщп, анын «элитадан»,
мындайча айтканда «ак сёёктёрдён»
экендигин аныктап турган. Жогорку билим алуу «элитанын» мщчёсщнщн гана укугу болуп, анын маданий деъгээлин
белгилеп, жалпысынан «кара тамандардан»
айырмаланып турушуна, «элитанын»
сакталышына шарт тщзгён. Европа ёлкёлёрщндё, орто кылымдарда кёптёгён
университеттер ачылганы менен, жогорку билим алуу, негизинен «элитанын» ёкщлдёрщнщн гана бактысы
болгондугу белгилщщ. Ошондуктан билим алуунун, айрыкча жогорку билим алуунун
биринчи баскычтагы турмуштук формуласы:
билимщщлщк -маданияттуулуктун белгиси болгон десек болот. Биринчи баскычта «элитанын» ёкщлдёрщ гана кат таанышы
керек болгон, анткени кат таануу –
маданияттуулуктун белгиси болуп,
билим алуунун социалдык максаты болгон.
Урматтуу жаш адис,
биринчи баскычтагы турмуштук максат азыр да ётё актуалдуу:
билимдщщлщк, кат таануу - маданияттуулуктун
белгиси!
Жогорку билим берщщнщн экинчи этабы катары, батыш Европа ёлкёлёрщндё
башталган «ёндщрщштщк» революция
доорун кароо максатка ылайык. Ёндщрщштщк ревалюция доорунда, менчик ээлери
тикеден-тике ёндщрщштщ башкарууну, айлык алып жалданып иштеген, билими бар адистерге
тапшырышкан. Ёндщрщштщн ёнщгщшщ менен, тегине карабастан, жаъыдан пайда болгон «Жогорку билимдщщ» адистердин саны
кескин кёбёйщп, алар коомдун экономикалык жана социалдык ёнщгщшщндё ёз алдынча
роль ойной баштаган. Коомдун социальдык курамында, «кара тамандар» менен «ак
сёёктёрдщн» ортосунда, «билимдщщлёр»
коому тщзщлгён. Жогорку билим берщщнщн экинчи этабынын турмуштук максаты – жогорку билимдщщ
такшалган адис – туруктуу жумуш – жеткиликтщщ жашоо – болгон. Ар бир адамдын негизги максаты «жеткиликтщщ жашоо» болгондуктан,
жогорку билим алууга коомдо кызыгуу чоъ болуп, атаандашуу мыйзамы бекем
орногон.
Урматтуу жаш адис, экинчи баскычтагы турмуштук максат,
азыр да баарыбызга тиешелщщ:
жогорку билимдщщлщк – туруктуу жумуш -
жеткиликтщщ жашоонун негизи!
Жогорку билимдин
ёнщгщшщнщн щчщнчщ этабы, XX кылымдын аягында,
дщйнёёлщк чёлкёмдё эканомиканын, техниканын жана технологиянын кескин ёсщшщ,
жумуштун бёлщнщшщ болду. Башта негизги максат «жумуш» болсо, эми негизги максат «кызмат»: уюштуруу, башкаруу болуп калды. Урматтуу жаш адис, жаъы
шарттарга жараша жогорку билимдин максаты жана маъызы ёзгёрщщдё, жогорку
билимдщщ адистердин «кесипкёйлщктён» -
«башкаруучулук, даанакерлик» жёндёмщ кёбщрёёк бааланууда.
Жыйынтыктап айтканда
турмуштук максат:
жогорку билимдщщлщк – кызмат – маданияттуу, орто жашоонун негизи!
Жаъы кылымдын дагы бир ёзгёчёлщгщ, жогорку билимдеги «Билимди
ёмщр бою колдонуу» принциби «Ёмщр бою билим алуу» принцибине
алмашуусу болууда. Адистер иш орундарын, кызматтарын, кээ учурда адистиктерин
алмаштырууга аргасыз болушууда. Ошондуктан, урматтуу жаш адис, жогорку билимиъиз,
кийинки турмуштук ёзгёрщщлёргё жараша жаъы
билим алууга негиз болот.
СИЗ ёзгёчё кёъщл бёлё турган ёзгёчёлщк - жогорку билим – «товар» катары бааланып
калгандыгы. Демек СИЗ ёзщъщздщн билимиъизди эмгек базарында кёрсётщп, жогорку баада
сата алышыъыз зарыл, ага да белгилщщ билим керек, ансыз кызмат жок! Эмгек
базарында жогорку билимдщщ адамдын «такшалган адистиги»,
«кесипкёйлщгщ» эмес, жааматтагы «данакерлиги»,
демилгеси, эмгекке болгон жёндёмдщщлщгщ, адамгерчилиги жогору бааланарын да
эске сала кетели.
Урматтуу жаш адис! Ушул
китепчеде сунуш кылынган кеъештер, СИЗге ЖАМУда алган жогорку билим –товарыъызды
эмгек базарында жогорку баада сатып, жоопту кызматта - маданияттуу жашооъуздун
негизи болот деп ишенебиз!
| 
